ساختار ويتامين سي يک ترکيب آلي است که شامل يک حلقه شش‌ضلعي با دو اتم اکسيژن و يک اتم کربن است.
اين ترکيب شيميايي با نام شيميايي اسکوربيک اسيد شناخته مي‌شود و به عنوان يک آنتي‌اکسيدان قوي شناخته مي‌شود که در بسياري از عملکردهاي بدني نقش دارد.
ويتامين C يا اسکوربيک اسيد يکي از ويتامين‌هاي مهم براي بدن است و در بسياري از عملکردهاي بدني نقش دارد. اين ويتامين در بدن عملکردهاي متعددي دارد از جمله:
آنتي‌اکسيدان: ويتامين C يک آنتي‌اکسيدان قوي است که به بدن کمک ميکند از آسيب‌هاي اکسيداتيو و آزاد راديکال‌ها محافظت کند.
ساخت کلاژن: ويتامين C نقش مهمي در ساخت کلاژن دارد که يک پروتئين مهم براي ساختار و پشتيباني از بافت‌هاي بدن است، از جمله پوست، استخوان، عروق خوني و غضروف.
جذب آهن: ويتامين C باعث افزايش جذب آهن از مواد غذايي مي‌شود.
سيستم ايمني: اين ويتامين نقش مهمي در تقويت سيستم ايمني بدن دارد و مي‌تواند به کاهش علائم سرماخوردگي و عفونت‌ها کمک کند.
آسيب‌هاي نوري: ويتامين C مي‌تواند از آسيب‌هاي نوري ناشي از تابش‌هاي مضر آفتاب محافظت کند.
از آنجا که بدن اين ويتامين را توليد نمي‌کند، بايد از طريق مصرف مواد غذايي مانند مرکبات، توت فرنگي، گوجه فرنگي، برگ سبز و سبزيجات آن را به دست آورد.
ويتامين C در بسياري از مواد غذايي موجود است. برخي از منابع غذايي که حاوي ويتامين C هستند عبارتند از:
مرکبات مانند پرتقال، ليمو، نارنج، گريپ فروت و ليموترش، توت فرنگي، توت سياه، توت خشک، آلبالو و زغال اخته ، گوجه فرنگي، فلفل دلمه، فلفل سبز، بادمجان و سبزيجات برگي مانند کلم، اسفناج و جعفري
ماهي هاي چرب مانند ماهي قزل آلا، ماهي سالمون و ماهي تن
محصولات لبني مانند شير، پنير و ماست
به طور کلي، مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين C در رژيم غذايي بهبود سلامتي بدن مي‌تواند کمک کند.
مصرف زياد ويتامين C به طور عمومي به طور زيادي مشکلي براي اکثر افراد ندارد، زيرا بدن از ويتامين C اضافي خود را زود از بين مي‌برد. با اين حال، مصرف زياد ويتامين C ممکن است در برخي از افراد به عوارض زير منجر شود:
اختلالات گوارشي: مصرف زياد ويتامين C ممکن است باعث تحريک معده و روده‌ها شود و منجر به علائمي مانند اسهال، نفخ و درد شکمي شود.
افزايش جذب آهن: ويتامين C باعث افزايش جذب آهن از مواد غذايي مي‌شود. بنابراين، افرادي که قرار است آهن زيادي مصرف کنند يا مبتلا به بيماري هايي مانند هموژنتز زيادي آهن دارند، بايد مصرف ويتامين C خود را مديريت کنند.
افزايش خطر سنگ کليه: مصرف زياد ويتامين C مي‌تواند باعث افزايش سطح اسيد اوريک در خون شود که مي‌تواند منجر به افزايش خطر بروز سنگ کليه شود.
در هر صورت، قبل از مصرف مکمل‌هاي ويتامين C يا مصرف زياد مواد غذايي حاوي اين ويتامين، بهتر است با پزشک يا متخصص تغذيه مشورت کنيد، به ويژه اگر شرايط پزشکي خاصي داريد.
مصرف ويتامين C در طول روز بهتر است به صورت منظم و در زمان‌هاي مشخصي صورت گيرد تا بدن به صورت بهينه از آن بهره ببرد. در زير زمانهايي که مصرف ويتامين C مي‌تواند مفيد باشد را بررسي مي‌کنيم:
صبحانه: مصرف ويتامين C در صبحانه مي‌تواند به شما کمک کند تا روز خود را با انرژي و سلامتي آغاز کنيد. مي‌توانيد مرکبات مانند پرتقال يا نارنج و يا توت فرنگي را به صبحانه خود اضافه کنيد.
پس از ورزش: مصرف ويتامين C پس از ورزش مي‌تواند به بازسازي بافت‌هاي عضلاني کمک کند و از استرس اکسيداتيو بعد از فعاليت ورزشي جلوگيري کند.
در وعده‌هاي غذايي: مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين C در طول روز، به ويژه در وعده‌هاي غذايي، مي‌تواند به شما کمک کند تا از اين ويتامين به طور مستمر بهره ببريد.
به طور کلي، مصرف ويتامين C در طول روز و به صورت منظم، به بدن کمک ميکند تا از فوايد آن بهره ببرد. اما همچنين مهم است که مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين C به همراه مصرف زياد مکمل‌هاي ويتامين C از ديد پزشکي مشورت شود.
ويتامين C يا اسکوربيک اسيد، ممکن است با برخي داروها تداخل دارويي ايجاد کند. برخي از داروهايي که ممکن است با ويتامين C تداخل دارويي داشته باشند عبارتند از:
داروهاي ضد انعقاد خون مانند وارفارين: مصرف همزمان ويتامين C ممکن است باعث افزايش اثرات ضد انعقاد وارفارين شود و خطر خونريزي را افزايش دهد.
داروهاي ضد افسردگي مانند فلووکستين: ويتامين C ممکن است باعث افزايش سطح فلووکستين در بدن شود که موجب افزايش خطر عوارض جانبي اين دارو مي‌شود.
داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي (NSAIDs) مانند آسپرين: مصرف بيش از حد ويتامين C ممکن است باعث افزايش خطر زخم معده و اثرات جانبي ديگر NSAIDs شود.
داروهاي ضد انعقاد پلاکتي مانند کلوپيدوگرل: مصرف همزمان ويتامين C ممکن است باعث افزايش خطر خونريزي شود.
قبل از مصرف همزمان ويتامين C با هر يک از اين داروها، بهتر است با پزشک يا داروساز خود مشورت کنيد تا از هرگونه تداخل دارويي جلوگيري شود.
افزايش جذب آهن: ويتامين C باعث افزايش جذب آهن از مواد غذايي مي‌شود.
ضد اکسيدان: ويتامين C به عنوان يک ضد اکسيدان عمل ميکند و از آسيب‌هاي اکسيداتيو بدن محافظت ميکند.
تقويت سيستم ايمني: ويتامين C باعث تقويت سيستم ايمني بدن مي‌شود و به مقابله با عفونت‌ها کمک ميکند.
توليد کلاژن: ويتامين C در فرآيند توليد کلاژن نقش دارد که براي سلامت پوست، مو و بافت‌هاي بدن بسيار مهم است.
کاهش التهاب: ويتامين C مي‌تواند التهاب‌هاي بدن را کاهش دهد و به بهبود بيماري‌هاي التهابي کمک کند.
کمبود ويتامين C مي‌تواند عوارض جدي براي سلامتي ايجاد کند. برخي از علائم و عوارض کمبود ويتامين C عبارتند از:
نحوه‌ي ضعيف شدن دندان‌ها و لثه‌ها: کمبود ويتامين C مي‌تواند منجر به بيماري‌هاي لثه و آسيب دندان‌ها شود، که به طور خاص در افرادي که با مصرف کافي مواد غذايي حاوي ويتامين C مواجه نيستند رخ مي‌دهد.
ضعف عمومي و خستگي: کمبود ويتامين C ممکن است باعث افزايش خستگي و ضعف عمومي شود.
آسيب به بافت‌هاي نرم: کمبود ويتامين C مي‌تواند باعث آسيب به بافت‌هاي نرم مانند عضلات و عروق خوني شود.
کاهش بازيافت زخم‌ها: ويتامين C براي بازيافت زخم‌ها و زخم‌هاي جراحي ضروري است. کمبود ويتامين C ممکن است باعث کاهش سرعت بازيافت زخم‌ها شود.
ضعف سيستم ايمني: ويتامين C نقش مهمي در افزايش سيستم ايمني بدن دارد. کمبود ويتامين C ممکن است باعث ضعف سيستم ايمني شود و باعث افزايش خطر ابتلا به عفونت‌ها شود.
بنابراين، مصرف مقدار کافي ويتامين C از طريق مواد غذايي يا مکمل‌هاي ويتاميني مي‌تواند از اين عوارض جلوگيري کند. در صورتي که احساس مي‌کنيد که ممکن است کمبود ويتامين C داشته باشيد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد.
