لغوي دريچه به معناي "بسته شدن دريچه" است. اين اصطلاح معمولاً به موقعيتي اشاره دارد که در آن يک دريچه يا ورودي بسته ميشود يا مسدود ميشود، به طوري که ديگر امکان ورود يا خروج از آن وجود ندارد. اين اصطلاح ممکن است در مواقع اضطراري يا براي جلوگيري از ورود يا خروج غيرمجاز به کار رود.
در بدن انسان، تعداد زيادي از دريچهها وجود دارد که براي کنترل جريان خون، هوا، مايعات بدن و غذا به کار ميروند.
برخي از اين دريچهها شامل دريچههاي قلبي، دريچههاي خوراکي، دريچههاي تنفسي و دريچههاي عروقي است. به طور کلي، بدن انسان حدود 20 نوع دريچه مختلف دارد که هر کدام وظيفههاي خاصي را بر عهده دارند.
دريچه هاي گردان
دريچه هاي توپي
دريچه هاي صفحه اي
دريچه هاي مخروطي
دريچه هاي دوار
دريچه ميترال يا همان دريچه تريکوسپيد مربوط به قلب است. اين دريچه در بين دو بخش اصلي قلب يعني دهانه چپ و بطن چپ قرار دارد و وظيفهاش جلوگيري از برگشت خون از دهانه چپ به بطن چپ است.
اين دريچه چهارپتيلهاي است و در هنگام انقباض عضلاني قلب بسته شده و جلوي جريان خون برگشتي را ميگيرد.
دريچه ميترال يکي از دريچههاي قلب است که وظيفهاش جلوگيري از برگشت خون از دهانه چپ به بطن چپ است.
وقتي بطن چپ قلب انقباض ميکند، دريچه ميترال بسته ميشود تا جلوي جريان خون برگشتي را بگيرد و جلوي بازگشت خون به دهانه چپ را بگيرد.
اين وظيفهي دريچه ميترال از اهميت بسياري برخوردار است زيرا اگر اين دريچه به درستي کار نکند، ممکن است خون به صورت نامنظم بين دهانه چپ و بطن چپ جابجا شود که مشکلات قلبي جدي را ايجاد ميکند.
دريچه ميترال از بافت هيلهاي (بافتي که مانند يک سيم پيچيده شده است و بسيار محکم و انعطافپذير است) ساخته شده است.
اين بافت هيلهاي به دريچه اين امکان را ميدهد که در هنگام انقباض و انبساط قلب، به صورت محکم بسته شده و باز شود و جلوي جريان خون برگشتي را بگيرد. اين بافت هيلهاي از پروتئينهايي مانند کلاژن و الاستين ساخته شده است که آن را محکم و انعطافپذير ميکند.
معايب وجود دريچه ميترال:
اختلالات در عملکرد دريچه ميترال ميتواند منجر به مشکلات قلبي شود، از جمله ورم قلبي، کاهش عملکرد قلب و ناتواني قلبي.
مزاياي وجود دريچه ميترال:
دريچه ميترال از بروز برگشت خون از دهانه چپ به بطن چپ جلوگيري ميکند، که اين امر باعث حفظ جريان خون به سمت بدن و افزايش کارايي قلب ميشود.
حفظ جريان خون به سمت جلويي و جلوگيري از برگشت آن به سمت عقب، از مهمترين مزاياي وجود دريچه ميترال است.
بيماريهاي مرتبط با دريچه ميترال شامل موارد زير ميشود:
نقص ميترال: اين بيماري زماني رخ ميدهد که دريچه ميترال به صورت نرمال باز نميشود يا بسته نميشود. اين مشکل ميتواند منجر به برگشت خون به دهانه چپ و ايجاد علائمي مانند خستگي، ضعف عمومي و آندما (وجود مايع در ريهها) شود.
استنوز ميترال: در اين بيماري، دريچه ميترال به صورت نرمال باز نميشود و باعث ميشود که خون به سمت بطن چپ جريان پيدا کند. اين موضوع ميتواند منجر به ناراحتي و ضعف عمومي شود.
ترومبوز دريچه ميترال: اين بيماري زماني رخ ميدهد که يک لخته خون در نزديکي يا روي دريچه ميترال ايجاد ميشود. اين موضوع ميتواند منجر به علائمي مانند آندما، درد قفسه سينه و ضربان نامنظم شود.
اين بيماريها ميتوانند نياز به درمان داشته باشند، از جمله داروها يا در صورت لزوم، جراحي براي تعمير يا جايگزيني دريچه ميترال.
مراقبتهاي غذايي براي بيماراني که مبتلا به بيماري دريچه ميترال هستند، ميتواند به بهبود وضعيت آنها کمک کند. در ادامه به برخي از مراقبتهاي غذايي که ميتواند براي بيماران با بيماري دريچه ميترال مفيد باشد، اشاره ميکنم:
کنترل فشار خون: مصرف مقدار مناسبي از نمک و کنترل فشار خون ميتواند به بهبود وضعيت بيمار کمک کند.
مصرف مواد غذايي با مقدار مناسبي از پتاسيم: مصرف مواد غذايي حاوي پتاسيم مانند موز، خيار، هويج، سبزيجات و ماهي ميتواند منجر به کاهش فشار خون شود.
کنترل وزن: در صورت داشتن اضافه وزن، کاهش وزن ميتواند به بهبود علائم مرتبط با بيماري دريچه ميترال کمک کند.
مصرف مواد غذايي با مقدار مناسبي از فيبر: مصرف مواد غذايي حاوي فيبر مانند ميوهها، سبزيجات و غلات کامل ميتواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کنترل وزن کمک کند.
محدود کردن مصرف مواد غذايي حاوي چربي اشباع شده: مصرف مواد غذايي حاوي چربي اشباع شده مانند گوشت قرمز، پنير و مواد غذايي پرفروش آماده ميتواند به کنترل کلسترول و بهبود وضعيت قلب کمک کند.
به هر حال، قبل از اعمال تغييرات در رژيم غذايي، مهم است که با پزشک خود مشورت کنيد تا از تغييرات مناسب و متناسب با وضعيت شما اطمينان حاصل کنيد.
ورزشهايي که براي بيماران با بيماري دريچه ميترال مناسب است، بايد منجر به تقويت عضلات قلبي، کاهش استرس و افزايش سلامتي قلبي عروقي شود.
اما بيماران با بيماري دريچه ميترال بايد از ورزشهايي که ممکن است فشار زيادي بر روي قلب و دريچه ميترال ايجاد کنند، پرهيز کنند. در ادامه به برخي از ورزشهاي مناسب براي بيماران با بيماري دريچه ميترال اشاره ميکنم:
ورزشهاي هوازي با شدت متوسط: مثل پيادهروي، دويدن (به شرطي که به تناوب باشد)، دوچرخه سواري و شنا. اين ورزشها ميتوانند به تقويت عضلات قلبي و بهبود استقامت قلبي عروقي کمک کنند.
ورزشهاي آرام: مثل يوگا و تاي چي که به کاهش استرس و افزايش انعطافپذيري و تعادل کمک ميکنند.
ورزشهاي تنفسي: مثل تمرينهاي تنفسي و مديتيشن که به کنترل تنفس و کاهش استرس کمک ميکنند.
ورزشهايي که نياز به حرکات و ورزشهاي شديد دارند، ممکن است باعث افزايش فشار بر روي قلب و دريچه ميترال شوند و براي بيماران با اين بيماري مناسب نباشند. همچنين، قبل از شروع هرگونه برنامه ورزشي، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد تا بهترين برنامه ورزشي را براي وضعيت شما تعيين کنيد.
دريچههاي مصنوعي ميترال از مواد مختلفي ساخته ميشوند، اما معمولاً از موادي مانند کربن پيروليتيک، تيتانيوم و پليمرهاي سازگار با بدن استفاده ميشود.
کربن پيروليتيک به دليل مقاومت و سازگاري با بدن براي برگههاي دريچه استفاده ميشود، در حالي که تيتانيوم براي قاب يا قسمت محافظ دريچه استفاده ميشود.
علاوه بر اين، پليمرهاي سازگار با بدن ممکن است در برخي از قسمتها براي اطمينان از سازگاري با بافتهاي بدن استفاده شوند.
توصيههاي مفيد براي بيماران با بيماري دريچه ميترال شامل موارد زير ميشود:
پيگيري مراجعات پزشکي: اگر شما يا کسي که مراقبت ميکنيد، دچار بيماري دريچه ميترال هستيد، مهم است که منظماً به پزشک مراجعه کنيد و دستورات و نکات مربوط به درمان و مراقبت از خود را دنبال کنيد.
مراقبت از قلب و عروق: براي حفظ سلامتي قلب و عروق، مهم است که به تغذيه سالم و ورزش منظم توجه کنيد. اين شامل مصرف مواد غذايي سالم، کنترل وزن، مداومت در ورزشهاي منظم و کنترل فشار خون و کلسترول ميشود.
محدود کردن فعاليتهاي فيزيکي شديد: برخي از بيماران با بيماري دريچه ميترال ممکن است نياز داشته باشند که فعاليتهاي ورزشي شديد را محدود کنند تا فشار زيادي بر روي قلب و دريچه ميترال ايجاد نشود. قبل از شروع هرگونه برنامه ورزشي، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد.
مصرف داروها: در برخي موارد، پزشک ممکن است داروهايي مانند آنتيبيوتيکها يا ديگر داروها را براي کنترل علائم و عوارض بيماري دريچه ميترال تجويز کند. مهم است که دستورات پزشک را دقيقاً دنبال کرده و داروها را به موقع مصرف کنيد.
پشتيباني رواني: بيماريهاي قلبي ميتوانند بر روي روان و روحيه تأثير گذاشته و استرس و اضطراب را افزايش دهند. پشتيباني رواني و مشاوره ميتواند به شما کمک کند تا با اين وضعيت بهتر کنار بياييد.
اگر شما يا کسي ديگري دچار بيماري دريچه ميترال هستيد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد تا بهترين برنامه مراقبتي و درماني را براي وضعيت خود تعيين کنيد.