وقتی پای راهاندازی یا مدیریت یک کلینیک کوچک به میان میآید، هر جزئیاتی اهمیت پیدا میکند. انتخاب ابزارهای جراحی، بهخصوص قیچی، یکی از همان جزئیات حساسی است که کیفیت کار و ارائه خدمات را تا حد زیادی تعیین میکند. خود من بارها به کلینیکهای مختلف سر زده و از نزدیک شاهد بودم که تفاوت میان یک قیچی جراحی مناسب و یک ابزار بیکیفیت، چقدر میتواند در روند کار و حتی نتیجهی درمان مؤثر باشد. شاید فکر کنید همه قیچیها شبیه هم هستند ولی کافی است چند بار نیاز به برش دقیق، ظریف یا سریع پیدا کنید تا این تصور برایتان تغییر کند.
در فضای محدود کلینیکهای کوچک معمولاً تجهیزات زیادی وجود ندارد و اغلب مجبور هستیم از ابزارهایی استفاده کنیم که هم چندکاره باشند و هم دوام و دقت کافی داشته باشند. قیچی جراحی از ابزارهای پایهای هر مرکز درمانی است. اگر کیفیت مطلوبی نداشته باشد، نهتنها کار پزشک سختتر میشود، بلکه سلامت بیمار هم به خطر میافتد. به خاطر داشته باشیم که یک برش غیرتمیز یا کند میتواند منجر به آسیب به بافت یا حتی عفونت شود.
در کمال تعجب، موقع انتخاب یک قیچی جراحی خوب باید به نکات بیشتری دقت کنیم تا صرفاً قیمت یا برند. چند ویژگی کلیدی وجود دارد که همیشه باید لحاظ شوند:
جنس تیغه: فولاد ضدزنگ درجه پزشکی بهترین گزینه است. این جنس نهتنها دوام بالایی دارد، بلکه مقاومت خوبی در برابر خوردگی و ضدعفونی شدن مکرر نشان میدهد.
پوشش سطحی: قیچیهایی با روکش تیتانیوم یا پوششهای خاص ضدخوردگی برای کلینیکهایی که استریلیزاسیون زیاد انجام میدهند، دوام و ایمنی بیشتری دارند.
طراحی ارگونومیک: دستهها باید طوری باشند که حین عمل در دست راحت قرار بگیرند، فشار اضافی به انگشتان وارد نکنند و موجب خستگی نشوند.
وزن و تعادل: بهتر است قیچی خیلی سبک یا خیلی سنگین نباشد. یک تعادل مناسب، قدرت مانور را بالا میبرد و دقت پزشک را حفظ میکند.
قفل ایمنی و مکانیزم حرکت تیغه: برخی مدلهای پیشرفته، مکانیزم باز و بسته شدن نرم و روونتری دارند که دقت برش را بالا میبرد.
قابلیت استریل شدن: قیچی باید تحمل استریلیزاسیون مداوم را داشته باشد؛ در غیر اینصورت خیلی زود دچار زنگزدگی و فرسودگی میشود.
بسته به نوع خدماتی که کلینیک شما ارائه میدهد، لازم است نوع قیچی جراحی مناسب کارتان را انتخاب کنید. هر قیچی برای ماموریت خاصی طراحی شده و باید بر همان اساس بهکار گرفته شود:
قیچی مایو (Mayo): مناسب برای برش بافتهای ضخیم و نسبتا سخت. معمولاً تیغههای کوتاه و مقاومی دارند و برای برش عضلات و فاشیا ایدهآلاند.
قیچی متزن بام (Metzenbaum): این مدل برای برش بافتهای نرم و ظریفتر مثل عصبها و عروق خونی طراحی شده است. تیغههای بلند و باریک آن با اندازه کوچکتر، کنترل بهتری را فراهم میکند.
قیچی استریل (Sterile scissors): قیچیهای یکبار مصرف که مناسب جراحیهای سرپایی و محیطهای با آلودگی بالا هستند.
قیچی نخ (Suture scissors): با طراحی خاص برای بریدن نخ بخیه بدون آسیب به پوست بیمار.
قیچی فاستر (Lister bandage scissors): مخصوص بریدن پانسمان و باند، بدون آسیب زدن به پوست.
تعریف و تمجید از یک نوع قیچی خوب است اما سؤال اساسی اینجاست: کدام یک برای یک کلینیک کوچک انتخاب بهتری است؟
بر اساس تجربیاتم و تحقیقاتی که طی سالها داشتم، چند اصل کلیدی در انتخاب بهترین نوع قیچی برای کلینیکهای کوچک وجود دارد:
چندکاره بودن
معمولاً در کلینیکهای کوچک کمبود فضا و بودجه داریم و امکان خرید انواع متنوع از هر ابزار وجود ندارد. پس قیچیهایی که چندکاره باشند و بیشترین پوشش را بدهند، در اولویت هستند. قیچی متزن بام ترکیبی یا مدلهایی که تیغههای قابل تعویض دارند، گزینه خوبیاند.
دوام بالا
جنس فولاد ضدزنگ با روکش تیتانیوم، انتخاب هوشمندانهای است. این قیچیها بهراحتی تمیز میشوند و زنگنمیزنند، حتی اگر دفعات زیادی استریل شوند.
دسترسی آسان به قطعات و خدمات پس از فروش
هیچ چیز بدتر از نیاز به تعمیر یا تعویض یک ابزار در مواقع حساس نیست. به سراغ برندهایی بروید که خدمات پس از فروش و قطعات یدکی آنها بهراحتی در دسترس است.
قیمت معقول
قیمت، همیشه مهم است. مدلهایی را انتخاب کنید که بهترین کیفیت را با قیمت مناسب ارائه دهند. خرید ابزار خیلی ارزان معمولاً در بلندمدت خرج روی دست شما میگذارد.
ابعاد و طراحی متناسب با نوع جراحی
اگر عمده کارهای شما جراحیهای کوچک و سرپایی است، قیچیهایی با اندازه متوسط و طراحی جمعوجور بسیار بهدردبخورند.
حال که میدانیم چه ویژگیهایی باید لحاظ شود، سراغ بازار و برندهای مطرح میرویم. در ایران و دیگر کشورها چند برند معتبر وجود دارد که محصولاتشان امتحان خود را پس دادهاند:
Aesculap و Braun: جزء برندهای اروپایی معروفاند که کیفیت و دوام فوقالعادهای دارند. محصولات آنها معمولاً در لیست خرید کلینیکهای حرفهای قرار میگیرد. البته قیمتشان کمی بالاست اما مطمئن باشید که ارزش سرمایهگذاری را دارد.
TBS و FASA: برندهای خوشنام ایرانی که قیچیهای باکیفیت و استانداردی با خدمات پس از فروش خوب عرضه میکنند.
Stille و Miltex: این برندهای خارجی محصولات تخصصیتری دارند که معمولاً وارداتی هستند و بیشتر در بازارهای خصوصی و بیمارستانهای بزرگ دیده میشوند ولی گاهی مدلهای مناسب کلینیکها را هم دارند.
برخی مدلهای مشهور و پیشنهادشده برای کلینیکهای کوچک:
قیچی متزن بام TBS مدل TC
قیچی مایو Braun مدل SuperCut
قیچی نخ FASA مدل Sharp/Blunt
قیچی باند استیل مدل Lister ایرانی
حتی بهترین قیچیها هم اگر درست نگهداری نشوند، عمرشان کوتاه میشود؛ بگذارید تجربیات شخصی را با شما شریک شوم:
پس از هر استفاده با آب مقطر و مواد ضدعفونی مناسب شسته شود.
حتماً با هوای گرم یا دستمال بدون پرز خشک شود تا از بروز زنگزدگی جلوگیری گردد.
تیغهها را هرازگاهی روغنکاری کرده و از باز و بسته شدن بیصدا اطمینان حاصل کنید.
فقط با ابزار مناسب استریل کنید و مراقب باشید حرارت یا مواد شیمیایی بیش از حد به دسته و تیغه آسیب نزنند.
قیچی را در محل خشک و دور از مواد خورنده نگهداری کنید.
جمعبندی: انتخاب آگاهانه، کار راحتتر
انتخاب یک قیچی جراحی خوب برای کلینیک کوچک نه کار دشواری است و نه باید براساس تبلیغات تصمیم بگیریم. با کمی تحقیق و در نظر گرفتن نیازهای واقعی، میتوانید بهترین ابزار را انتخاب کنید و خیالتان بابت کیفیت برشها، ایمنی بیماران و حتی بودجه کلینیک راحت باشد. همیشه به یاد داشته باشیم که ابزارهایی که انتخاب میکنیم، شکلدهنده کیفیت درمان ما هستند و رضایت بیماران مستقیماً به همین انتخابهای ظریف و حرفهای وابسته است.
